Gemiddeld duurt het zeven jaar voordat de keuze voor de opvolger is gemaakt, blijkt uit diverse onderzoeken. Dat staat in schril contrast met één van de sterke kanten van het familiebedrijf: snelle besluitvorming. Raar eigenlijk dat het dan zo lang moet duren. Of toch niet?
Opvolging is de belangrijkste investering in de toekomst van het familiebedrijf. Dat ondernemers, familieleden en opvolgingskandidaten de tijd nemen om de opvolgingsknoop door te hakken is dus zo gek niet. Het sluit meer aan bij een ander sterk punt van het familiebedrijf: vernieuwing gaat stap voor stap. ‘Evolution, not revolution’ betekent een stap zetten, ervaring opdoen, nieuwe vragen die opkomen beantwoorden, ervan leren en vervolgens met zelfvertrouwen de volgende stap zetten. Dat is investeren in opvolging. Het vereist veel overleg, verwachtingen helder krijgen, ambities concreet maken en vooral meters maken. Die zeven jaar voorbereiding in de opvolgingswachtkamer is dan zo voorbij.
Maar het belangrijkste is dat betrokkenen vertrouwen moeten opbouwen. Dat kost tijd, zoals een ondernemer terugkijkend op zijn opvolging aangeeft. Na vijf jaar samenwerken met zijn zoon, vroeg één van de commissarissen hem of hij de leiding al aan zijn zoon kon overdragen. Daarop wist de ondernemer het antwoord niet: “Het loopt prima maar of hij al zo ver is?” Twee maanden later bleek op een vestiging een ernstige fraudezaak te spelen met de vestigingsmanager. Zijn zoon, die verantwoordelijk is voor de vestigingsleiders, wist deze zaak goed op te lossen en de motivatie bij de medewerkers op die vestiging goed te herstellen. Op een volgende RvC-vergadering zei de ondernemer spontaan: “Ik heb er vertrouwen in dat mijn opvolger het kan”. Zijn zoon vertelde vervolgens dat hij onlangs tijdens een etentje met zijn vrouw ook zoiets had gezegd: “Ik weet niet meer hoe we erop kwamen, maar opeens zei ik tegen mijn vrouw dat ik nu het vertrouwen heb dat ik het aankan”.
Daarom is het juist goed om je als opvolger rustig in die opvolgingswachtkamer voor te bereiden voordat de deur opengaat. Soms gebeuren er dingen die de bevestiging geven dat je de wachtkamer kunt verlaten. Dat is niet altijd vooraf te plannen en hangt niet af van een datum. Want zodra het stokje is overgenomen is de deur dicht en is er alleen maar de weg vooruit. Het is dan fijn om met zelfvertrouwen over die drempel te stappen. Dat kost tijd, dus neem die tijd. Maar laat het opvolgingsproces wel bovenaan de prioriteitenlijst staan.
