n de jaren 90 van de vorige eeuw hebben Jim Collins en Jerry Porras met hun boek ‘Built to Last’ waarden geïntroduceerd als sturende kracht voor bedrijven. Dat sloeg aan. Hun perspectief is zo succesvol geworden dat de kracht van de woorden waarden, visie en missie een beetje is verdwenen. Ze worden vaak gezien als bedachte marketing statements die je op je website moet hebben.
Bij familiebedrijven spreken we daarom liever over familie DNA. Onder familie DNA verstaan we wat de familie echt belangrijk vindt (ook wel waarden genoemd), wat de familie ten diepste wil met het bedrijf (ook wel missie genoemd) en hun droom voor de toekomst van het bedrijf (ook wel visie genoemd). Het familie DNA zit vaak diep verankerd in de familie, het houdt levend waar de familie warm voor loopt en is een drijvende kracht voor familie en bedrijf.
Ondanks die verankering is het wel belangrijk om af en toe stil te staan bij dat DNA. Leiding en eigendom zitten in de eerste generatie van het familiebedrijf bij de DGA. Het DGA DNA is de sturende kracht van het bedrijf. Het DNA is impliciet. Als de DGA het familiebedrijf overdraagt dan kan in daaropvolgende generaties het aantal familie-eigenaren sterk toenemen. Soms heeft een tweede generatie geen woorden nodig, impliciet hebben ze het gemeenschappelijk DNA van huis uit meegekregen. Maar vaak gaat het ook anders. Het impliciete DNA van de oprichter wordt hier en daar minder duidelijk. Het werkt niet meer voor iedereen als een vanzelfsprekend baken. De markt verandert. De organisatie groeit. Het aantal leidinggevenden dat niet tot de familie behoort neemt toe. Oude oneliners van de vorige generatie werken niet meer goed. Er ontstaat wrijving als belangrijke beslissingen moeten worden genomen. Familie-eigenaren kunnen plotseling niet op een lijn zitten over wezenlijke en concrete vragen zoals:
- Er moet een externe CEO worden aangenomen, wat is zijn/haar profiel, wat vinden we belangrijk?
- Gaan we een bepaald bedrijf overnemen, past dat wel bij ons?
- Gaan we dividend uitkeren of blijven we investeren?
- Hoe hard willen we groeien, welke risico’s willen we nemen?
- De industrie verandert, willen we hierin blijven of gaan we andere markten opzoeken?
De antwoorden op deze vragen zijn eigenaarsbeslissingen. Een duidelijk familie DNA als sturende kracht is dan belangrijk. Als dat niet vanzelf gaat of als er wrijvingen ontstaan in de groep van eigenaren dan is het vaak nodig om tijd te besteden aan het expliciet maken van het gemeenschappelijk familie DNA.
Natuurlijk is dat niet altijd makkelijk. In gesprek gaan over wezenlijke zaken met je familie is heel vaak lastig. Maar de praktijk leert dat het meestal achteraf als heel bijzonder en verbindend wordt ervaren. Ook door no-nonsense ondernemers met een doe-maar-gewoon-houding. Al hebben die vaak een duwtje nodig om op te starten. Het kan trots en verbinding in de familie, een richting en kader voor het bedrijf en een basis voor je besluitvorming als eigenaar opleveren.
INNOO wenst u een heel mooi 2018 toe met uw familie en uw familiebedrijf.
