In familiebedrijven die al de tweede of latere generatie hebben bereikt, is het zeer gebruikelijk dat er familieleden zijn die in het bedrijf werken en familieleden die er niet werken. Terwijl zij wel allemaal eigenaar zijn. Wij maken regelmatig mee dat daardoor onvrede ontstaat binnen de familie. Hoe komt dat? En wat kun je eraan doen?
Werkende familieleden hebben een aantal voordelen ten opzichte van niet in het bedrijf werkende familieleden:
- Zij hebben makkelijk en meer toegang tot informatie.
- Zij hebben invloed en status waardoor zij makkelijker belangrijke beslissingen aangaande het bedrijf kunnen nemen.
- Zij kunnen zich makkelijker identificeren met het bedrijf waardoor zij meer aanzien genieten in de gemeenschap.
Niet-werkende familieleden daarentegen:
- hebben minder toegang tot kennis en informatie over het familiebedrijf;
- willen zich vaak meer verbonden voelen met het bedrijf, maar weten niet hoe;
- voelen zich niet altijd met respect behandeld door directie/management;
- zijn soms overdonderd en in verwarring over de verantwoordelijkheden die het eigenaar zijn met zich meebrengen.
Een paar lastige kanten zijn er ook voor werkende familieleden. Zij realiseren zich soms niet wat anderen niet weten. Dat kan onbegrip of irritatie tussen de werkende en niet-werkende familieleden oproepen. Vaak werken ze keihard. Degenen die niet in het bedrijf werken zien dat niet. Ook denken niet-werkende familieleden soms dat de werkende familieleden een meer dan marktconform salaris en dito emolumenten hebben doordat zij in het familiebedrijf werken.
Een en ander kan makkelijk leiden tot onvrede, argwaan en jaloezie. Dat is voor niemand prettig. Ook weten we uit onderzoek dat een sterke en eensgezinde groep familie-eigenaren een belangrijke succesfactor is voor familiebedrijven. Onbegrip tussen werkende en niet-werkende familieleden ondermijnt de eensgezindheid.
Wat kan bijdragen aan een eensgezinde groep werkende en niet-werkende familieleden? Het is effectief om met enige regelmaat een familiebijeenkomst te organiseren, bijvoorbeeld 2-3 keer per jaar. Daarin kunnen bovenstaande verschillen worden besproken, onderkend en verkend. Ook kunnen inhoudelijke onderwerpen aan de orde komen, zoals de ontwikkelingen van het bedrijf, de nieuwe reclamecampagne, de strategie, de visie van de familie op het bedrijf, de waarden die zij belangrijk vinden en hoe de governance functioneert. Dit creëert gezamenlijkheid maar ook inzicht en begrip. Het helpt de rollen en verantwoordelijkheden van werkende en niet-werkende familieleden helder te maken.
Een goed idee is ook om een niet werkend familielid te vragen tijdens een familiebijeenkomst een keer een directie-lid te interviewen over zijn werk. Zo krijgen alle familieleden beter inzicht in het werk van het directielid. En zo’n directielid krijgt meer begrip voor wat andere familieleden bezighoudt. Dit soort initiatieven dragen bij aan een eensgezinde groep familie-eigenaren.
