Families maken al sinds mensenheugenis afspraken over hoe ze met hun bedrijf omgaan. In het begin van deze eeuw heeft het familiestatuut zijn intrede gedaan. In een familiestatuut -ook wel familieconvenant of familiaal charter genoemd- leg je als familie je filosofie en spelregels vast voor een goede werkrelatie tussen de familie als eigenaar en het familiebedrijf. Het op de juiste wijze maken van een familiestatuut draagt bij aan continuïteit van het bedrijf en harmonie in de familie. Het goede nieuws is dat steeds meer families ertoe overgaan een familiestatuut te maken.
Zo heeft de familie van Eerd enkele jaren geleden een familiestatuut opgesteld. Voor hen is het een extra veiligheidsklep die ervoor moet zorgen dat Jumbo geen slachtoffer wordt van ruzie binnen de familie Van Eerd. Het statuut is volgens Karel van Eerd een ‘dik dossier met tientallen scenario’s voor situaties die in familiebedrijven voor een hoop ellende kunnen zorgen.’ Van Eerd heeft het samen met zijn kinderen laten vastleggen. ‘Wat dient er te gebeuren als één van hen zijn aandelen wil verkopen of als er eentje naar Indonesië verhuist? Dat soort dingen.’ (Bron: Distrifood)
Nog een voorbeeld is de familie achter VDL. In een interview over zijn aangekondigd afscheid vertelt Wim van der Leegte dat zaken die met de opvolging en de toekomst van het familiebedrijf te maken hebben al vijf jaar geleden zijn vastgelegd in een convenant. Daarin is vastgelegd dat de VDL Groep altijd een familievennootschap blijft. ‘Als iemand van de familie aandelen in het bedrijf wil verkopen, mag dat alleen aan een ander lid van de familie. We hechten aan zelfstandigheid, aan derden wordt niet verkocht,’ zegt Van der Leegte. In het convenant zijn ook afspraken gemaakt over de prijs van de aandelen, de zeggenschap in het concern, investeringen en financieringskwesties. (Bron: FD)
Het kost tijd en aandacht om een goed familiestatuut te maken. Want de echte waarde van het familiestatuut zit in het gesprek met elkaar en in het creëren van draagvlak voor een gezamenlijke visie en spelregels. Het is de bedoeling dat de familie elkaar écht heeft gesproken en op één lijn zit over die visie en spelregels. Voordat de handtekeningen onder het familiestatuut staan. We zien helaas nog vaak dat het maken van een familiestatuut wordt aangepakt als een soort invuloefening of een eenzijdige wilsverklaring. Of families passen een blauwdruk toe die ze hebben gekregen. Die familiestatuten komen in een la te liggen. Als het spannend wordt, dan blijken de spelregels in het familiestatuut niet te werken omdat er geen draagvlak is voor de gemaakte afspraken.
De waarde zit dus vooral in het proces, in het op de goede manier bespreken van de juiste onderwerpen met alle betrokkenen. Het familiestatuut zal alleen ruzie in families helpen voorkomen als het op deze manier tot stand is gekomen.
